Redfame Publishing
Paper Template
Yetişkinlerde Piano Eğitimi
Özet
Piano eğitimi, çalgı eğitiminin temel boyutlarından biridir. Çok sesli müziğe olanak sağlaması nedeniyle, piano,
diğer çalgı gruplarından farklı olarak her yaşta rağbet görmektedir. Gelişkin ülkelerde amatör müzik eğitimine
katılan bireylerin geniş kitleler oluşturduğu görülür, bu nedenle onlar, toplumun müzik gövdesi kabul edilir (Say,
2002).
Bu araştırmada yetişkin piano eğitiminde başarıyı etkileyen faktörler ve tarihsel gelişimini de kapsayan boyutları
ile eğitimde yararlanılan piano metotları ele alınmıştır. Verilen kaynak taraması yöntemiyle toplanmış, alanında
uzman öğretim elemanlarının görüşleri de alınıp amaca bağlı olarak betimsel araştırma yöntemi uygulanmıştır.
Araştırma sonucunda yetişkin piano eğitiminin ciddi, ayrıntılı, çalışma süreci gerektirdiği, öğrencilerin piano
çalarken karşılaştıkları sorunların yaşlarıyla ilgili fiziksel sorunlar olabileceği gibi, yeterince çalışmama,
başaramama, ve eleştirilme gibi kaygılarla gergin olmaları nedeniyle psikolojik olabileceği vurgulanmıştır.
Ayrıca konu ile ilgili metotların incelenmesi sonucunda salt bir metotla yapılan eğitimin yeterince yararlı
olmadığı, başlangıç metodunu takiben farklı kaynaklardan yararlanılarak devam etmenin metotlardaki eksik
yönlerin giderilmesi açısından gelişimi olumlu yönde etkileyeceği önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Müzik, piano eğitmi, piano metot kitabı, yorum
1. Giriş
Müzik, birey olarak insanın duygusal ve düşünsel dünyasına hareket getirir. İnsanın kendisini tanımasına,
düşündürüp duygulandırmasına olanaklar açar (Say, 2002). Eğitim, sosyal hayatın sürekliliğini ve kültür naklini
sağlaması yanında, bilgi, davranış, ve kabiliyetlerin geliştirilmesi ve kazandırılması için yapılan sürekli
faaliyetler dizisidir (Yoncalık, 2004). Piano eğitimini ise birbirlerinden bağımsız, çeşitli, zihinsel, düşünsel ve
devinişsel beceriler elde etme ve onları geliştirebilme temeline dayanan çok yönlü bir süreç olarak
tanımlayabiliriz (Ertem, 2011).
Piano eğitiminin başlangıç aşamasında, öğrenciye kazandırılması gereken temel beceriler, doğru el pozisyonu,
yeterli tekniğe ulaşabilme, nota okuma, sağlam ritim duygusu ve devamında ise müzikalite ve touché zenginliği
olmalıdır. Bu becerilerin öğrenciye kazandırılmasında en etkili yollardan biri öğretmen tarafından seçilecek
uygun repertuardır. Bu şekilde, bahsedilen davranışların istenilen düzeyde kazandırılmasında piano metodunun
önemi ortaya çıkmaktadır.
Günümüzde bilim ve teknoloji alanındaki hızlı değişim, birçok alandaki bilginin kısa sürede güncelliğini
yitirmesine neden olduğu bilinmektedir. Bu açıdan eğitimin yaş ve mekâna bağlı olmadan, insanın tüm yaşam
boyunca devam etmesi gereken bu süreç olduğu gerçeği ağırlık kazanmaktadır. Güçlü birey, güçlü toplum
kavramları, bilgiye ulaşabilme, bilgiyi yapılandırabilme ve yayabilme yeterlilikleriyle ilişkilendirilmektedir. Bu
nedenle kendini geliştiren ve yaşam boyu öğrenen bireylere gereksinim duyulmaktadır (Bagnall, 2006; Scans,
1991; TÜSİAD, 1999). Bu kavram ilk kez 1800’lü yıllarda Gruatvig tarafından kullanıldığı için, bu geleneğin
kurucusu olarak kabul edilmektedir.
Yaşam boyu öğrenme kavramı, 1970’li yıllara kadar yetişkin eğitimi içinde şekillenen bir süreç olarak ele
alınmıştır (Koç, Taş, Özkan ve Yılmaz, 2009). Sonraki yıllarda ise bu kavram toplumun tüm kesitlerini ve eğitim
sistemlerinin tüm kademelerini kapsayan bir süreç olarak algılanmıştır (Uysal, 2009). Yaşam boyu öğrenen
bireylerden oluşan bir toplumu yapılandırmak, kuşkusuz eğitim sistemlerindeki düzenlemelerle mümkün
olacaktır: Geleneksel öğrenme kavramı uygulamasında bilgi kaynağı olan öğretmen, yaşam boyu öğrenme
kavramı uygulamasında bilgi kaynağı için rehber olma durumundadır. Piano eğitimi uygulanmalarında ise
eğitimciler, öğrenme fırsatlarına erişime sahip olan yetişkin öğrenciler için bireyselleştirilmiş öğrenme alanları
geliştirerek yaşam boyu öğrenme özelliklerini uygulayabilmektedirler (Gencel, 2013).
1.1. Problem
Değişen ve gelişen dünyayla paralel olarak, sanat ve müzik alanında da değişim ve gelişmeler yaşanmaktadır.
Çağımızda bu gelişmelere uyum sağlayabilmek, bir çağdaşlaşma ölçütüdür. Bu bağlamda, çalgı eğitimi almak,
çağdaşlaşmanın gereklerinden biri sayılabilir (Orhan ve Ercan, 2012).
1
Redfame Publishing
Paper Template
Yetişkin piano eğitimi ile ilgili yeterli çalışma bulunmamasından hareketle, konunun ve yetişkin eğitiminde
kullanılmakta olan metotların incelenmesi gerekliliği, bu araştırmanın problemini oluşturmaktadır.
1.2. Araştırmanın Amacı
Bu araştırmada yetişkinlerde piano eğitiminin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda aşağıdaki sorulara
cevap aranacaktır.
1.
Yetişkin piano eğitiminin tarihsel gelişimini de kapsayan boyutları nelerdir?
2.
Yetişkin piano eğitiminde kullanılan metotlar nelerdir?
3.
Yetişkin piano eğitiminde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
1.3. Araştırmanın Önemi
Yetişkinlerde piano eğitimi uygulamalarının nasıl olduğu konusunu incelemeyi amaçlayan bu çalışmanın, piano
eğitimi alanına olumlu katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmanın içeriğinde, eğitimde önemle yer
alan yaşam boyu öğrenme gibi eğitim alanlarının da yeralması açısından önem taşımaktadır.
2. Yöntem
Bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda, yetişkin piano eğitiminde
başarıyı etkileyen faktörler ve tarihsel gelişimi de kapsayan boyutları da eğitimde yararlanılan piano metotlarının
neler olduğu konuları ele alınmıştır. Verilerin toplanmasında ise ilgili kaynakların taranmasının dışında,
araştırmayı gerçekleştiren öğretmenin bireysel deneyimlerine ek olarak alanında uzman öğretim elemanlarının
bu konudaki görüşlerine de başvurulmuştur.
3. Bulgular
3.1. Yetişkin Piano Eğitiminin Tarihsel Gelişimini de Kapsayan Boyutları ile ilgili Bulgular
Klavye çalgıları için yazılan en eski metot- yılları arasında yaşayan orgcu Conrad Paumann tarafından
1452 yılında yazılan “Fundamentum Organisandi” başlıklı 3 bölümden oluşan metottur. Bu eser aslında bir
kontrpuan (kontrpunt) kitabıdır.
Metodolojik ve pedagojik yaklaşımlar içeren ilk gerçek metot ise İspanya’da görülmüştür. “Thomas de Santa
Maria” adlı rahip, 1565 yılında 16 yıl çalışarak hazırladığı “Arte de Tanor Fantasia” metodunu sunmuştur. 400
sayfalık eserin 1. cildinde temel bilgilerin yanısıra, o dönemde çok fazla görülmeyen pratik örneklere de yer
vermektedir. İlk cildin 13. bölümünde iyi çalışmanın 8 önemli özelliğinden bahsedilir (Böhnova, 1973 ascited by
Gültek, 2004).
•
doğru ritmde çalma
•
ellerin doğru pozisyonda olması
•
pianoda doğru oturuş pozisyonu
•
temiz ve kesin bir yorumla çalma
•
süratlenme ve yavaşlama gerektiren pasajlarda rahatlık
•
doğru uygun parmak numarası ile çalma
•
dinleyenleri zevk alabilmelerini amaçlamayı ihmal etmeme
•
yorumlanan eserlerdeki süslemelerde başarı sağlama
Daha sonra Böhnova’ya göre Fransız besteci F. Couperin -) “Pieces de Clavcin” adlı metodunda
hemen hemen aynı eğitim yaklaşımlarından bahsetmiştir.
Böylece günümüzde kullanılmakta olan metotların temelinin, pianonun keşfinden yaklaşık 200 yıl önce atılmış
olduğu anlaşılmaktadır.
Piano eğitimini programlama girişimi ise, pianonun 1711 yılında keşfinden itibaren, D. G. Turk -), F.
Kalkbrenner -), L. Köhler (1858) bestecilerin oluşturduğu piano metotlarına dek dayanmaktadır (Eren,
2013). Oxford Piano Course’un (1928) yazarları 1929 yılında yetişkin öğrencilerle yönelik olarak “The
Beginner’s Book of Older Pupils”i sunmuştur. Bu metot içerik olarak olgun yaştaki öğrencilerin daha kavramsal
ve hızlı öğrenmesine uygun hale getirilmiş olarak derlenmişti. Bu metotları takiben Ahean, Blake, Burrow
tarafından yazılmış olan ve 1937 yılında yayımlanan “The Adult Explorer at the Piano” metodunda klavye
eğitimi ve eserlerin çalınmasının öğretiminin yanında, öğrencilerin müziği gündelik hayata nasıl alacakları ve
2
Redfame Publishing
Paper Template
resitaller vermenin ötesinde nasıl keyifli bir kendini ifade etme aracı olduğunu anlamalarını temin edecek
fonksiyonel beceriler vurgulanmıştır. Daha sonra Thompson’ın The Adult Preparatory Book (1943) Aeron’un
“Adult Piano Course” (1947), Richter’in “The Older’s Student” (1956) metotları ise Orta Do notası ile başlangıç,
geleneksel melodi düzenlemeleri, folklorik ezgiler ve pek az teknik bilgi içermektedir.
Piano metotlarının tarihsel incelemesi sonucunda, XX. yüzyılın ilk yarısından itibaren yayımlanan metotlarda
müzik teorisi, deşifre eğitimi, eşlikleme ve besteleme becerisi kazandırma gibi müziğin tamamlayıcı temel
yapılarını içeren bulguların da yer almaya başladığı görülmektedir (Uszler, Gordon ve Mach, 1991).
3.2. Yetişkin Piano Eğitiminde Kullanılan Metotlar ile İlgili Bulgular
Çalgı metot kitapları, bir çalgının aşamalı ilerleme sistemiyle öğrenilmesi için hazırlanmış kitaplardır. Müzik
eğitimi ister profesyonel ister amatör olsun, ciddi ve ayrıntılı bir çalışma süreci gerektirmektedir. Bu açıdan
metot seçiminde öğrencinin yeteneği, hazır bulunuşluk düzeyi, bulunduğu ortam ve yaşının özellikleri göz
önünde bulundurmalıdır (Kaynak, 2011). Yetişkin piano eğitiminde;
•
James Bastien’in “The Older Beginner Piano Course” 1 ve 2. level
•
John Thompson’s Adult Piano Methode 1 ve 2. level
•
Hall Leonard Adult Piano Methode 1 ve 2. level
•
Burkard Piano Metodu
•
Nancy Randall Faber Adult Piano Adventure All-in-one 1, 2
•
Alfred Basic Piano Course All-in-one Course 1, 2 ve 3. level
en çok kullanılan metotlardır.
3.2.1. James Bastien “The Older’s Beginner’s Piano Course”
The Older Beginner’s Piano Course 2 levelden meydana gelmektedir. Her level bir ana metotla birlikte
kullanılan dört tamamlayıcı kitaptan oluşmaktadır.
•
Ana metot genelde eğitimi daha zevkli hale getirme amacıyla özenle seçilen, aşamalı ilerleyen orijinal piano
eserlerini içermektedir.
•
Musician ship: Ana metotta rehber görevinde sunulan 4 er ölçülük motiflerin bas hareketlerini inceleme
çalışmaları, motiflerin belirli tonlara aktarımı ve aktarılan tonlarda çalınması, ezgiye eşlik yapabilme
konularını içerir.
•
Theory; öğrencilerin çaldığı piano eserlerini armonik olarak fonksiyonel bir yaklaşıma yönelerek eserlerin
daha bilinçli olarak yorumlanmasına katkı sağlamayı hedefler.
•
Sight reading: Bir piano eserini ilk görüşte çalarken hataları düzeltmek için tekrarlamadan bestecinin
hedeflediği yorumu yansıtabilme becerilerini kapsar.
3.2.2. The Thompson’s Adult Piano Method’s Serisi 1, 2
Serinin 1. kitabında ağırlıklı olarak yazarın kendi bestelerine yer verilmiştir. 2. kitapta ise klasik müzik
repertuarından parçalar kullanılmıştır. Ünlü bestecilerin tanıtımında besteciye ait bazı eser örneklerinin başlangıç
temaları ele alınarak teorik bilgiler verme amaçlanmış. Bu parçaların birçoğu piano için düzenlenmiş orkestra
eserleri veya orijinal eşlik partisi değişime uğratılarak basitleştirilmiş eserlerden meydana gediği, özellikle “J.
Thompson’s Moderne Course Serisi” incelendiğinde bazı eserlerin B temasının tamamen değiştirilerek
sunulduğu görülmüştür.
3.2.3. Hall Leonard Adult Piano Methode 1, 2
Bu metot, solo, teknik ve teori bölümlerinden oluşmaktadır:
•
Temel müzikal kavramlar, işaretler ve ritm kalıpları ön bilgi olarak I. ünitede verildikten sonra 3 farklı
pozisyonda çalmaya geçilmektedir.
•
I ve II. Level’de toplamda sadece 6 ton konusunun işlenmiş, sık karşılaşılan diğer tonlara yer verilmemiştir.
Ayrıca süsleme işaretleri hiçbir ünitede yer almamaktadır.
•
Serinin başından sonuna dek doğaçlama ve deşifre çalışmaları yer almaktadır. İlerleme hızının yetişkin
öğrenciye göre yavaş kaldığı ifade edilebilir (Eroğlu, 2018).
3
Redfame Publishing
Paper Template
3.2.4. Burkard Piano Metodu
Alexander Burkard tarafından 1906 yılında yazılan bu kitap, daha sonra yayımlanan piano metotlarında
kullanılan “Orta Do Yöntemi” olarak bilinen Burkard’ın yöntemine dayanmaktadır. Bu yöntemde 2 el orta do
tuşu üzerindeki 1. parmaklarla başlamaktadır. Orta “Do notası” fa ve sol anahtarların arasında bir köprü
oluşturmaktadır. 2016 yılında “Türkiye’de Müzik Eğitimi Yayınları” tarafından türkçe olarak yeniden basılmıştır.
Metot incelemesinde her biri farklı öğretim amacı içeren 12 ölçülük ilk 14 alıştırmada dizekte anahtar
kullanılmadan 5 parmak hareketinin esas alındığı görülmektedir. Yeknesak 4 lük birim eşliği, yerine eğitime
yararlı hale getirilmiş 8 lik birim ve ters hareket kullanımı ile sol el eşlik partisinin renklendirildiği fark
edilmekle birlikte metotta her 2 elin birbirlerinden bağımsız olarak çalışması, örneğin bir elin bağlı çalışına karşı
diğer elin gerek steccato çalış gerekse suslarda kalkış rahatlığını hedefleyen alıştırmalara rastlanmamaktadır.
Metotta R. Schumann’a ait olan 73. çalışma kolaylaştırılmıştır.
3.2.5. Nancy ve Randall Faber Adult Piano Adventure All-in-one Lesson
196 sayfalık bu metot serisinin I. kitabında müzik notasyonu, akor çalışmaları ve müzikal formlar
tanıtılmaktadır. Level II’de ise akor eşliğinde kalışlar, klavye armonisi öğretimleri öne çıkarken ezgisel
malzemenin tatmin edici olduğu söylenemez. Bu metodun en önemli özelliği Faber’lerin öğretim teorisini
yansıtmasıdır. ACE olarak ifade edilen hedeflerinde A- Analysis, C- Creativity, E- Expression başlıkları öne
çıkmaktadır.
A- Öğrenciyi eseri anlamaya götürecek
C- Yaratıcılık öğrencinin kendisini keşfetmesine yol açacak
E- İfade etmek ise öğrencinin kişisel sanatçılığını geliştirecektir.
Bu şekilde metodun öğretim yaklaşımı ve tamamlayıcı içerik açılarından da yeterli olduğu sonucu çıkmaktadır.
3.2.6. Alfred Basic Piano Course All-in-one Course Serisi
Bu seride temel eğitimle birlikte teoik, teknik bilgiler ve popüler, piano eserleri bir kitapta sunulmaktadır. Serinin
I. kitabının başında yer alan “Piano çalmaya giriş” ünitesinde pianoya başlamadan önce yapılacak el ve parmak
egzersizleri nefes egzersizleri, hafif ve kuvvetli sesin nasıl üretileceği gibi temel bilgiler resimle anlatılmakta
olup, bu konularla ilgili alıştırmalara yer verilmektedir.
Level 2: bileşik ölçü, nuance terimleri, pedal kullanım işlenmekte
Level 3: 4 bölüme ayrılmaktadır.
a) A review of old key signatures: tonal donanımların gözden geçirilmesi
b) New key signatures and concepts: yeni donanım ve kavramlar
c) Just forfun section: neşelenme, rahatlama sağlanması
d) Ambitious section: çabuk ilerlemek isteyen öğrencilere ayrılmış olan bölüm
Alfred Basic serisinin en önemli özelliği, her parça için önce parçanın kolay öğrenilmesini sağlayacak olan
öneriler ve alıştırmalar verilmiş olmasıdır. Ezgilerin altına kadansların yerleştirilmesi; çeşitli eşlik kalıp
örneklerinin kullanılması ile piano çalmanın yanında müzik teorisi ve eşlik becerisinin sağlam şekilde
kazandırılması hedeflenmiştir.
3.3. Yetişkin Piano Eğitiminde Başarıyı Etkileyen Faktörlerle İlgili Bulgular
Yetişkinlerde piano eğitimi, müziğin herhangi bir dalında kendisini geliştirmek isteyen kişilere etkin bir müzik
katılımı ve doyum sağlayan ileri müzikal davranışlar kazandırmayı amaçlar. Yetişkin öğrencilerin klavyeye
ilgileri, fiziksel, psikolojik özelliklerinin farklılığı, eğitimdeki başarılarının şüphesiz etkileyecektir. Bu açıdan
eğitimde başarıyı etkileyen faktörlerin ele alınması, eğitim sürecinin gelişimine ve hedefe ulaşmada kolaylık
sağlayacaktır. Gelişmeyi etkileyen faktörleri 3 ana grupta inceleyebiliriz.
3.3.1. Bilişsel Beceriler
Çalgı eğitimi bireyseldir. Bireysel özelliklerin kişiden kişiye değiştiği bilinmektedir. Bu nedenle yetişkin
öğrencinin bilişsel düzeyi, eğitim süreci başarısında oldukça etkilidir. Amerikalı psikolog Gates’e göre, öğrenme,
bireyin olgunlaşma düzeyine göre çevresiyle olan etkileşim sonunda yeni davranışlar kazanması, ya da eski
davranışlarını değiştirme sürecidir (Akt. Binbaşıoğlu, 1991).
4
Redfame Publishing
Paper Template
•
Erken yaşta çalgı öğrenmeye başlayan öğrenciler, farkında olmadan öğrenirler. Neyi hangi nedenle
öğrendiklerini bilmezler. Ancak yetişkinler sorgulayarak, düşünerek, muhakeme ederek öğrenirler (Orhan,
2011)
•
Yetişkin derse odaklanma süresi, erken yaşta başlayan öğrenmeye oranla daha uzundur.
•
Öğretmenlik deneyimi sonucunda edinilen bilgi doğrultusunda 2 farklı anahtarda yazılan piano eserini 2 el
çalarken, notaları alt porteden üste doğru her 2 anahtarda görüp basma hareketinin devamlılığını zaman
kaybetmeden sağlayabilme düzeyi, yaş faktörü dışından öğrencinin bireysel özelliklerinden kaynaklandığı
düşünülmektedir.
•
Yetişkin öğrencilerin bazıları, çalıştıkları eseri sürekli takipten kaçınmak için, eser henüz yerleşmeden, ezber
çalmaya başlamaktadırlar. Bu durum çalışılan eseri nota hatası, ritm, parmak numarası ve yorum özellikleri
açılarından yanlış yerleşmeye sevk etmektedir. Erken ezberden kaynaklanan hataları düzeltmek güçleşirken,
zaman kaybına da neden olmaktadır.
Bu tür bilişsel farklılıkları önlemede öğretmen, öğrenciyi yönlendirmelidir.
3.3.2. Duyuşsal Beceriler
Bu kapsamda ele alacağımız motivasyon, öğrencinin hareket ve davranışlarını başlatan ve enerji sağlayan içsel
güç olarak tanımlanabilir. Piano eğitiminde motivasyon, çok önemli bir faktördür. Pianonun fark yaratarak
öğrenciyi cezbeden ve eğitim almaya yönelten özellikleri;
•
dağarcığının birçok çalgıya göre zengin oluşu
•
perdelerin sabit olmasından kaynaklanan ses tutarlılığından
•
çok sesli duyumu geliştirmesi
•
ses sınırının geniş olması
•
rahat eşlik yapabilme imkânı sunması
•
Zevk eğitimine imkân sağlaması şeklinde sıralanabilir (Yücetoker, 2009)
dolayı kulak eğitimine olumlu katkı sağlaması
Yetişkini piano eğitimi almaya sevk eden diğer nedenleri şöyle sıralayabiliriz:
•
aldığı eğitimi sosyalleşme unsuru olarak görüp bir grup ortamında akranlarına katılmak ve birkaç parça
çalarak kendini ifade etmenin keyfine varma isteği
•
Notaya bakarak bir besteyi doğru çözebilme, şarkılara veya bir koroya uygun akorlar kullanarak eşlik
edebilme arzusu
•
Ebeveynler tarafından farklı bir instrument çalan diğer çocuğuna pianoyla eşlik etmenin uygun olacağı
düşüncesiyle ders almaya başlatılmış olabilir (Uszlar, Gordon ve Mach, 1991).
Piano çalmayı seçmiş olan yetişkinler, piano çalmakla neden ilgilendiklerine dair kesin fikirleri bulunmaktadır.
Her yetişkin bu deneyimin haz vereceği olmasını beklemekte fakat herbirinin bu hazzı neyin teşkil edeceğine
ilişkin görüşleri farklılaşmaktadır. Bir kısım öğrenci kısa sürede keyif almayı, ünlü bir kaç melodiyi çalarak
tatmin olabilirken, bazı öğrenciler ise daha ayrıntılı eğitimi tercih edip, eseri çözerken, parmakları ve pedali nasıl
kullanacakları hakkında bilgi sahibi olmak isterler. Müzikle ilgili teorik bilgilere önem veren öğrenciler ise,
akorları, çaldığı eserin armonik yapısı hakkında bilgi edinmeyi amaçlar. Fakat hiçbiri pianist olmayı hedeflemez.
Ancak öğretmenlerin teknik geliştirmeyle sağlam bir repertuar oluşturmayı içermeyen bir piano eğitimini
tasavvur etmeleri güçtür. Öğretmenler, küçük öğrencilerin hedeflerine uzun vadede ulaşacakları, ellerinin
zamanla büyüyeceği, konsantrasyonlarının artaçağı, nota okumanın akıcı hale geleceği geniş bir zaman dilimi
içerisinde gelişme gösterecekleri düşüncesiyle eğitim planlamaları yaparlar. Yetişkinlerle ders yapma durumunda
ise, öğretmen, deneyim ve gözlemleri doğrultusunda, aşamalı ilerlemeyi genellikle hızlandırmayı hedefler
(Uszler, Gordon ve Mach, 1991).
3.3.3. Psiko Motor Beceriler
Piano çalarken yapılan zorunlu hareketlerde, bağımsız çalışan adale ve kas sinir sistemi, birlikte çalışarak
uygulamayı gerçekleştirir. Tekniği ise bu hareketlerin kontrol edilmesi olarak tanımlayabiliriz. Tüm motor
beceriler, bu kas hareketlerinin kesin ve doğru zamanlamasıyla rahat çalışmasına bağlıdır.
Küçük yaştaki öğrenciye göre yetişkin öğrencinin piano çalmada kolaylık sağlayan özellikleri:
•
boy ve güç olarak fiziksel uygunluk, pedal ve klavye uçlarına rahat ulaşabilme
•
oktava rahat ulaşabilme ve eşlik stillerini pianoda uygulayabilme
5
Redfame Publishing
•
Paper Template
eserleri yorumlamada küçük öğrencilere göre daha yüksek tonal rezonans ve renk çeşitliliğini üretebilecek
güce ve kontrole sahip olma
Bununla beraber öğretmenlik deneyimimiz sonucunda bir çok yetişkin öğrencinin çocuklarda mevcut olmayan
güç ve boy avantajlarına rağmen, çalışmalar esnasında sorunlar yaşamakta olduğunu gözlemlemekteyiz
Şöyle ki, fiziksel olgunluğa ulaşan yetişkinlerde erken evrede eğitime başlayan öğrencilerde gözlemlediğimiz
parmak ve kol hareketlerinde esnekliğin kaybolduğu izlenmektedir. Bedenini belirli biçim ve koşullarda
kullanmaya alışkın olan yetişkinler, piano eğitimine yeni başlarken haliyle yeni hareket kalıplarına geçme ve
mevcut kalıpları değiştirmede kaslara ve uzuvlara gönderilen nöral bilgiyi yeniden programlamada
zorlanabilmektedirler. Bu durumda başlangıç seviyesinde veya özellikle küçük yaşta başlayıp eğitimi yarım
bırakmış olanlar, çaba harcamalarına rağmen, istenilen başarıya ulaşamamaları halinde, erken yaşta eğitime
başlayarak devam etme durumunda, bu tarz sorunlar yaşamayacaklarını düşünerek suçluluk duygusuna
kapılabilmektedirler. Başarısızlığı kabul etmeleri çocuklara göre daha güçtür. Bu noktada öğretmenin
öğrencilerine yakınlık göstermesi onları psikolojik olarak rahatlatması, fiziksel rahatsızlarının da azalmasını
sağlayacaktır.
Yeni hareket kalıplarının ancak zaman alan tekrarlarla yerleşeceği gerçeği, öğretmen tarafından sıklıkla
hatırlatılmalıdır. Onlara çalışmaya başlamadan önce sertleşmiş olan kol kaslarını yumuşatma amaçlı ısınma
hareketleri yapmalarıyla gündelik piano çalışma süresini yavaş yavaş artırmaları ve onları zorlayan teknik
pasajlardan kaçınarak sorunları aşabilecekleri anlatılmalıdır.
4. Tartışma
Bu araştırmada yetişkin piano eğitimi tarihsel gelişim sürecinde kullanılan metotlar ve piano eğitiminde başarıyı
etkileyen faktörler ele alınmıştır. Konu ile ilgili yapılan kapsamlı literatür taramasında araştırmaların çoğunun
erken evre başlangıç metotlarına yönelik olduğu görülmüştür (Çimen, 1995; Kaynak, 2011;
Güven-Çevik-Canbey, 2012; Eren, 2013).
Oysa yetişkin öğrencilerin özelliklerinin farklı olduğu ve o özelliklere uygun kapsamlı metotların
yaygınlaştırılması da önemli olmalıdır. Araştırmada incelenmeye alınmış metot kitapları, eğitimciler tarafından
hazırlanmış ve dünyada yaygın olarak kullanılmakta olan kitaplardır. Yine de birçoğunun birbirlerinden farklı
kuvvetli ve zayıf yönleri bulunduğu tespit edilmiştir. Metot inceleme kısmında yeralan 3 ve 4 level devam eden
serilerin bazılarında ünlü bestecilerin eserlerinin basitleştirilerek değişime uğratılmış veya eserin sadece
başkısmı örneklenmiştir (Thompson Adult, Thompson Moderne Course Serileri, Burkard No: 73).
Öğrencilerin farklı tarzdaki güçlükleri aşamaları için ünlü bestecilerin eğitim amaçlı olarak notaya aldıkları eser
bölümlerinin kolaylaştırılması, eseri yanlış algılamasına neden olacağı gibi aşamalı ilerleme şekli ile eğitime
devam eden öğrencinin şüphesiz gelişimini de olumsuz yönde etkileyecektir.
Burkard ve 1830 yılında basılan ve günümüz konservatuar piano bölümlerinde kullanılmakta olan F. Beyer Piano
Metodu’nun 28 çalışma do pozisyonunda, 53 çalışma boyunca sol anahtarında devam ettiği ve 150 yıllık eski
metotlar olmaları nedeniyle çağdaş metot özelliği taşımadıkları vurgulamıştır (Eroğlu, 2018).
Metot konusu ile ilgili yapılmış olan araştırmalara paralel olarak, Faber Adult Piano Adventures ve Alfred Basic
Adult serilerinin piano eğitimini tüm yönleriyle ele aldıkları, çağdaş piano eğitimine daha uygun olduklarını
ifade edebiliriz.
Araştırmanın 3. sorusuna yönelik “Yetişkin Piano Eğitiminde başarıyı etkileyen faktörleri” kapsayan boyutlar
incelendiğinde;
Yetişkin öğrencilerin bazıları, çaba harcamalarına rağmen, istenilen başarıya ulaşamamaları halinde, erken yaşta
eğitime başlama durumunda bu tarz sorunlar yaşamayacaklarını düşünerek suçluluk duygusuna
kapılabilmektedirler. Bu durumda öğretmen öğrencisini müzikten zevk almasının daha önemli olduğunu,
müziğin estetik yönüyle ilgili olarak müziği hissederek en güzele ulaşmaya çalışmasının kendisini rahatlatacağı
konusunda uyarması yararlı olacaktır.
5. Sonuç ve Öneriler
XX. yılından itibaren, besteciler, çağdaş tarzda, farklı formlarda yeni eserler yaratmaktadırlar. Eğitimde amaç,
klasik eserler yanında farklı tarzdaki bu eserleri tanıtmak olmalıdır. Bu açıdan belli bir metotta aşamalı ilerleme
şekli de eğitime başladıktan sonra, öğretmenin, kendi görüşleri doğrultusunda, öğrencinin daha sağlıklı gelişim
sağlaması için, aynı metot serisine devam etme yerine, değişik tartım ve formlarda yazılmış olan yeni bestelerde
farklı bilgiler edinmesini sağlayacak en uygun eğitim planını tasarlaması eğitimde verimi artıracaktır.
6
Redfame Publishing
Paper Template
Öğrencilerin severek ve kolay çalabilecekleri eserleri düzenlenecek dinletilerde topluluk
sergileyebilmelerine olanak tanınması özgüvenleriyle birlikte motivasyonlarını da artıracaktır.
onunda
Diğer bir sorun, yetişkin piano metotlarının yabancı dilde yazılmış olmasının anlaşılmayı güçleştirmesidir. 1906
yılında yazılmış olan A. Burkard Metodu’nun 2016 yılında Müzik Eğitimi Yayınları tarafından Türkçe basımı
gerçekleştirilmiştir. “Faber Adult piano Adventures” ve “Alfred Basic Adult All-in-one Course” serilerinin
Türkçe olarak basımı, bu metotların çoğunluk tarafından daha verimli kullanılmasını sağlayacaktır.
Sonuç olarak, bu araştırmada yetişkin piyano eğitimine çeşitli davranışlar kazandırma yönünde sunulan
önerilerin, bundan sonra yapılacak olan çalışmalara yol gösterici nitelikte olacağı düşünülmektedir.
Kaynaklar
Bagnall, (2006). Lifelong Learning and the limits of tolerance. International Journal of Lifelong Education, 25,
p:3 ascited by Gencel (2013)
Binbaşıoğlu, C. (1991). Öğrenme psikolojisi. Ankara: Kadıoğlu Matbaası, p:3-4.
Bohmova, Z. (1973). Kapitdyz Dejin Klavirnich Skol, Prag Editio Suprophon.
Böhnova, Z. (1973). Kapıtdyz Dejin Klavirnich Shol, Prag Editio Supraphon.
Çimen, G. (1995). Piyano başlangıç metotlarına genel bakış. Mavi Nokta Müzik ve Sanat Dergisi.
Ercan, N. (1999). Yetişkinlerde piano öğretimi ve karşılaşılan sorunlar. Gazi Üniversitesi Dergisi.
Eren, B. (2013). XXI. yy. başında erken piyano eğitiminde yaygın olarak kullanılan yabancı kaynak başlangıç
düzeyi piyano metoduna genel bakış. University, Press. 3.
Eroğlu, Ö. (2018). Determining beginner piano method book for music teacher training instrutions. M. Akif
Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 47, p:510-519.
Ertem, Ş. (2011). Orta Düzey Piano Eğitimi için Repertuar Seçme ilkeleri, Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi,
C/S 19, p:2.
Gencel, E. (2013(). Prospective teacher’s perceptions towards life long learning competencies. Education and
Science, 38(170), p:239-241.
Gültek, B. (2004). Piyano eğitimi tarihi. docplayer.biz.tr. Mersin Araştırma.com
Güven, E., Çevik, D. B., Canbey, G. E. ve Snapper, E. K. (2012). Çocuklara yönelik piano eğitimi başlangıç
metotları üzerine değerlendirme, Eğitim Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), p:158-164.
Kaynak, T. (2011). Okul öncesi (5-6 yaş) çocuklarında müzik ve piano eğitiminin önemi ve metot seçiminde
dikkat edilmesi gerekli hususlar. E-Journal New World Sciences Academy, C/S 6(3), p:350-355.
Koç, M., Taş, S., Özkan, H. H. & Yılmaz, E. (1-3 Mayıs 2009). Türkiye’de yetişkin ve yaşam boyu eğitimine
yönelik lisans programı önerisi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi’nde sunulmuş
bildiri, Çanakkale. p:239.
Orhan, Ş. (2012). Yetişkin öğrencilere uygulanan amatör çalgı eğitiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm
önerileri. e-Journal of New World Sciences Academy. 7, p:435.
Orhan, Ş. ve Ercan, N. (2012). Yetişkin çalgı öğretmen özellikleri. International Periodicale for the Languages
Literatur and Turkish, Ankara, 7/4, p:231.
Say, A. (2002). Müzik sözlüğü. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları, 2002, Same p:32, Same p:19.
Scans, (1991). What Work Requires of Schools: A Scans report for America 2000, Washington DC.U.S.
Department of Labor. http://wdr.doleta.gov./SCANS/whatwork/whatwork.pdf (retrieved from:-)
TÜSİAD, (1999). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitiminyeniden yapılandırılması. Türk Sanayicileri ve
İşadamları Derneği (Rapor No: TY 1184/1999). http://www.tusiad.org/turkishrapor/mesleki/02.1.pdf,
www.bologna-bergen2005. no: 1 ascited by Gencel (2013)
Uszler, Gordon, Mach (1991). The well tempared keyboard teacher. New York: Schimmar Books. ISBN-; p:150-159.
Uysal, M. (2009). Adult education in developed countries. International Journal of Educational Policies, 3(2),
p:17-23.
7
Redfame Publishing
Paper Template
Yoncalık, O. (2004). Milli eğitimde bir kültür aktarım alanı olarak halk oyunları (danslar) ve beden eğitimi
öğretmenliği. Milli Eğitim Dergisi, 164, p:81.
Yücetoker, İ. (2009). Müzik eğitimi anabilim dalı piano öğretim elemanlarının ve öğrencilerinin mevcut piano
eğitiminin durumuna ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Konya, p:23.
8